De energiebalans
De energiebalans, een veelbesproken onderwerp. Maar wat houdt deze balans precies in? Het heeft met een balans te maken, dat zeker. Eigenlijk draait alles in de wereld om balans, raakt iets uit balans dan heeft dit meestal een aantal gevolgen. Hetzelfde geldt voor het gewicht. In dit stuk leggen wij precies uit wat zowel een negatieve- als een positieve energiebalans inhoud.
Balans
In de figuren zie je drie weegschalen. Zoals je ziet is de eerste prima in balans, maar de andere twee niet. Rood staat voor de energie-inname en groen voor de energie behoefte. Om de weegschaal te begrijpen is het belangrijk dat je weet wat de volgende woorden inhouden:
(later op terugkomen, met gekopieerde dia)
De energie-inname: De energie-inname staat voor alle (energie)kcal dat jij op een dag consumeert, dus al het eten en drinken bij elkaar opgeteld.
Het lichaam zelf heeft (energie)kcal nodig om al zijn taken en functies uit te kunnen voeren. De energie die het lichaam dagelijks verbruikt noemen we de BMR (= Basal Metabolic Rate) of terwijl, de ruststofwisseling.
De energie behoefte: De energie behoefte staat niet alleen voor je BMR, maar hierbij komen nog je dagelijkse activiteiten zoals tv kijken, sporten of bijvoorbeeld traplopen. Ook verbrand je meer kcal als jij ziek bent of grote wonden hebt. Energie behoefte = BMR + dagelijkse activiteiten.
De BMR: De BMR is de dagelijkse energiebehoefte van het lichaam in rust. Wij hebben een bepaalde hoeveelheid energie nodig om al onze vitale functies actief te houden. Dit energieverbruik komt overeen met één MET (over de MET-waarde krijg je later meer informatie). Ongeveer 60 tot 75% van je totale dagelijkse energie verbruik is te wijten aan je BMR. Bij mensen die veel sporten/bewegen op een dag zal dit percentage iets lager liggen.
Het lichaam valt op te delen in vetmassa en vet vrije massa. Deze vet vrije massa bevat o.a. bloed, botten en spier. Alles wat geen vet is behoort tot de vet vrije massa. De vet vrije massa heeft veel onderhoudt nodig, hier gaan dus veel kcal naar toe. Ook als je aan het rusten bent moet de vet vrije massa worden onderhouden. Mensen met een grotere vet vrije massa, bijvoorbeeld bodybuilders, hebben een hogere BMR dan normale mensen. Dit verschil is echter niet enorm groot. Het nauwkeurig vaststellen van je BMR is enorm lastig. Om dit te meten moet je o.a. 12 uur lang niets gegeten of gedronken hebben.
Het lichaam valt op te delen in vetmassa en vet vrije massa. Deze vet vrije massa bevat o.a. bloed, botten en spier. Alles wat geen vet is behoort tot de vet vrije massa. De vet vrije massa heeft veel onderhoudt nodig, hier gaan dus veel kcal naar toe. Ook als je aan het rusten bent moet de vet vrije massa worden onderhouden. Mensen met een grotere vet vrije massa, bijvoorbeeld bodybuilders, hebben een hogere BMR dan normale mensen. Dit verschil is echter niet enorm groot. Het nauwkeurig vaststellen van je BMR is enorm lastig. Om dit te meten moet je o.a. 12 uur lang niets gegeten of gedronken hebben.
In evenwicht
De energie-inname (2.000 kcal) is in de figuur hiernaast hetzelfde als de energie behoefte (2.000 kcal). Dit betekent dat er een balans ontstaat en dat je niet in gewicht zal aankomen. Veel mensen zijn in balans en komen dus niet aan, maar vallen ook niet af. Je wordt niet dik als jij een aantal dagen iets meer kcal inneemt, zo nauw ligt het niet. De meeste mensen eten de ene dag iets meer dan hun energie behoefte, en de andere dag wat minder. Op deze manier blijven zij in balans. Door te gaan sporten, zal je energie(kcal) gaan verbranden en zal je sneller een negatieve energiebalans creëren.
Positieve energiebalans
In de figuur hiernaast is de energie-inname (2.400 kcal) groter dan de energie behoefte (2.000 kcal). Dit resulteert in een positieve energiebalans. Positief klinkt goed, maar is het niet. Het betekent namelijk dat het lichaam een overschot heeft aan energie. Wat doet het lichaam hiermee? Juist, het lichaam slaat deze overige energie op in de vorm van vet. Als jij vaak een positieve energiebalans hebt, dan zal jij dus langzamerhand steeds meer aankomen. Mensen die spieren willen opbouwen moeten wel een positieve energiebalans creëren. Het kost veel energie om spieren op te bouwen, hier is dus extra energie voor nodig. Je moet er uiteraard wel bij trainen, anders kom je teveel aan in vet.
De negatieve energiebalans
In het naastgelegen plaatje is de energie-inname (2.000 kcal) kleiner dan de energie behoefte (2.400 kcal). Dit resulteert in een negatieve energiebalans. Negatief klinkt slecht, maar is juist goed als jouw doel is om af te vallen. Het lichaam heeft met een negatieve energiebalans een energie tekort. Dit zal betekenen dat het lichaam ermee stopt. Hetzelfde geldt voor een auto, als de energie op is dan stopt de auto ermee. Gelukkig werkt het lichaam anders. Als er een energie tekort ontstaat, zal het lichaam andere energie bronnen aan gaan spreken. Andere energiebronnen zijn o.a. vet en spieren. Spierafbraak is iets dat wij niet willen, om deze reden is het van belang om voldoende eiwit via de voeding binnen te krijgen. Doordat het lichaam gedeeltelijk overgaat op de ververbranding (energie halen uit vet) zal je afvallen.
De voorbeelden die hierboven zijn gegeven zijn per individu verschillend. 2.000 kcal is een gemiddelde energie behoefte, dit kan per individu behoorlijk verschillen. Daarnaast kan de ene persoon meer eten dan de ander zonder (veel) aan te komen, dit is gedeeltelijk genetisch bepaald.
De energiebalans blijft echter leidend en het blijft een feit dat je afvalt bij een negatieve energiebalans en aankomt bij een positieve energiebalans!
Lees ook: De 7 grootste trainingsfabels!
